Olejek tymiankowy - właściwości, stosowanie

Surowcem do otrzymywania olejku jest część nadziemna rośliny macierzanka tymianek, tymianek właściwy (Thymus vulgaris L.).

Więcej informacji na temat aromaterapii tutaj i tutaj.

Najważniejsze związki czynne:

Węglowodory
monoterpeny:
gamma-terpinen, alfa-pinen, kamfen, β-mircen, alfa-terpinen, limonen, alfa-terpinolen, alfa-tujen, delta-3-karen, sabinen, alfa-felandren, β-pinen
seskwiterpeny: β-kariofilen
aromatyczne: p-cymen
Fenole
tymol, karwakrol
Alkohole
Borneol, linalol, terpinen-4-ol, alfa
-terpineol, geraniol, β – terpineol, nerolidol
Ketony
kamfora,
alfa-tujon
Estry
octan linalilu, octan alfa
-terpinylu, octan geranylu
Pozostałe

1,8-cyneol, tlenek trans-linalolu, tlenek cis-linalolu

Thymus vulgaris L. może występować w 9 chemotypach*, z których najważniejsze to T. vulgaris ct. Tymol, T. vulgaris ct. karwakrol, T. vulgaris ct. geraniol, T. vulgaris ct. linalol.

Właściwości

Przeciwbakteryjne (szczególnie silne wobec Diplococcus pneumoniae, Enterobacter aerogenes, Enterococci, Escherichia coli, Klebsiella species, Proteus species, Salmonella pullorum, Sarcina species, Staphylococcus albus, Staphylococcus aureus, Streptococcus faecalis, Streptococcus beta-haemolytic);
przeciwgrzybicze (szczególnie silne wobec Candida albicans, Sporotrichium species, Trichophyton species);
odkażające, pobudzające trawienie, przeciwutleniające, moczopędne, wykrztuśne (zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok, astma), obniżające ciśnienie, psychostymulujące (depresja), przeciwpotowe, przeciwrobacze, przeciw upławom.

Olejek tymiankowy, a zwłaszcza tymol, odznacza się dużą toksycznością przy stosowaniu doustnym. Szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci i po spożyciu do wewnątrz może wywołać groźne objawy (m.in. uszkodzenie nerek). Z tego względu olejku tymiankowego nie stosuje się doustnie, np. jako środka przeciwrobaczego czy przeciwbakteryjnego, lecz można go używać w odpowiednich dawkach jedynie zewnętrznie w formie inhalacji (w nieżytach gardła i krtani).

Zewnętrznie tymol działa na skórę odkażająco, niszczy nie tylko bakterie, lecz także drożdżaki i grzyby pasożytnicze. Dlatego też olejek tymiankowy jest stosowany zewnętrznie w owrzodzeniach troficznych wywołanych bakteriami ropotwórczymi, w powierzchniowych zakażeniach promieniowcami (actinomycosis), drożdżakami Candida albicans (candidiasis) oraz w grzybicy drożdżakowej (blastomycosis). Również do wcierań przeciwświerzbowcowych.

Działania uboczne.

Olejek tymiankowy lub tymol, stosowane doustnie, wywołują nudności, ból głowy, zapalenie żołądka, uszkodzenie nerek, albuminurię, a nieraz hematurię. U dzieci i osób starszych objawy te są bardziej nasilone i mogą zagrażać życiu.

 Wskazania

Pielęgnacja skóry: ropień, trądzik, siniaki, oparzenia, skaleczenia, zapalenie skóry, wyprysk, ukąszenia owadów, infekcje dziąseł, tłusta skóra, świerzb.

Układ krążenia, mięśnie i stawy: zapalenie stawów, zapalenie tkanki łącznej, dna moczanowa, bóle mięśniowe, otyłość, obrzęk, słabe krążenie, reumatyzm, skręcenia, urazy sportowe.

Układ oddechowy: astma, zapalenie oskrzeli, katar, kaszel, zapalenie krtani, zapalenie zatok, ból gardła, zapalenie migdałków.

Układ pokarmowy: biegunka, niestrawność, wzdęcia.

Układ moczowo-płciowy: zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie cewki moczowej.

Układ immunologiczny: dreszcze, przeziębienie, grypa, choroby zakaźne.

Układ nerwowy: bóle głowy, bezsenność, osłabienie nerwowe i dolegliwości związane ze stresem.

 Użycie

Olej do kąpieli

5-6 kropli olejku tymiankowego rozprowadzić w łyżce oleju bazowego (olej słonecznikowy lub oliwa) lub mleka. Dodać do kąpieli. Zabieg stosowany przy infekcjach układu moczowego.

 Przy infekcjach górnych dróg oddechowych:

Rozprowadzić/rozsmarować miejscowo na klatce piersiowej kilka kropli.
5-7 kropli wlać do parującej wody, wdychać lub użyć w kominku do aromaterapii.

 Jako repelent na komary, pchły, wszy i pluskwy oraz np. ćmy i chrząszcze

Użyć kilka kropli bez rozcieńczania.

* Chemotyp (skrót ct.) oznacza zawartość charakterystycznych/głównych substancji chemicznych w olejku. Wyróżnianie chemotypów roślin ma znaczenie głównie w farmacji.

Bibliografia:

Buckle, J. (2014). Clinical aromatherapy-e-book: Essential oils in practice. Elsevier Health Sciences.

Rose, J. (2013). The aromatherapy book: applications and inhalations. North Atlantic Books.

 

 


 

Komentarze