Zamieszczone zestawy ziół zalecane były przez prof. dr hab. Jana Muszyńskiego.
Oto mieszanki
ziołowe oraz surowce lecznicze, mogące stanowić namiastkę herbaty.
Herbatka witaminowa o łagodnym działaniu przeciwzapalnym
- owoc róży 50 g
- koszyczek rumianku 10 g
- ziele
dziurawca 50 g
Herbatka o działaniu przeciwbiegunkowym
- owoc borówki czernicy 100 g
- ziele pięciornika gęsiego 50 g
- kłącze pięciornika kurze ziele 30 g
- koszyczek
rumianu rzymskiego (szlachetnego) 30 g
Herbatka przeciw chronicznym biegunkom
- owoc jarzębiny 60 g
- korzeń szczawiu lancetowatego 40 g
- liść
prawoślazu 100 g
Aromatyczna herbatka ziołowa
- liść maliny 50 g
- liść porzeczki
czarnej 50 g
Herbatka o działaniu napotnym czyszczącym krew
- owoc bzu
czarnego
Herbatka o działaniu napotnym
- owoc maliny
Herbatka z witaminą C
- owoc róży
OWOC RÓŻY (Fructus Rosae)
Surowiec pochodzi od gatunków Rosa canina L., Rosa gallica L., Rosa centifolia L.. występujących dość pospolicie na słonecznych zboczach, w zaroślach i na przydrożach leśnych.
Surowiec stanowią owocostany zbierane późną jesienią i szybko suszone w temp. 50—60°C.
Główne związki
Surowiec zawiera od 0,3-1,7% witaminy C, czasem nawet 12,0%. Należy zwrócić uwagę na szybkie suszenie surowca, ponieważ przy suszeniu długotrwałym straty wit. C mogą osiągać nawet 75%. Owoce (pozorne) róży zawierają także witaminy A, B1, B2, E i K oraz bioflawonoidy, garbniki i kwasy organiczne.
Działanie
Owoce róży służą jako środek witaminowy oraz do wyrobu preparatów, stosowane są w recepturowych mieszankach jako środek moczopędny i żółciopędny.
OWOC BORÓWKI CZARNEJ (Fructus Myrtilli)
Borówka czarna (Vaccinium myrtillus ) zwana także czarną jagodą oraz borówką czernicą rośnie pospolicie w borach iglastych, na wilgotnych, świeżych glebach.
Jest to krzewinka o wysokości od 15 do 30 cm, o ostrokanciastych, nagich gałązkach i cienkich zielonych listkach. Borówka czernica kwitnie od kwietnia do czerwca, jej owocem jest jagoda czarna z niebieskawym nalotom.
Główne związki
Owoce borówki czernicy zawierają ok. 7% garbników katechinowych, glikozydy antocyjanowe pochodne delfinidyny, cyjanidyny oraz kwasy organiczne, pektyny, związki cukrowe i witaminy.
Działanie
Owoce borówki czernicy dzięki zawartości garbników są znanym powszechnie lekiem przeciwbiegunkowym. Wywierają również działanie przeciwzapalne. Antocyjany obecne w surowcu zmniejszają przepuszczalność ścian naczyń włosowatych, a także poprawiają zdolność widzenia w nocy.
ZIELE PIĘCIORNIKA GĘSIEGO (Herba Anserinae)
Surowiec pochodzi od gatunku pięciornik gęsi (Potentilla anserina L.).
Występuje pospolicie na przydrożach, śmietniskach, ugorach, na trawnikach, w rowach, na łąkach. Jest to roślina wieloletnia o wysokości 15—45 cm, o krótkim kłączu okrytym resztkami przylistków, zakończonych różyczką liści, z kątów których wyrastają nitkowate, pełzające i zakorzeniające się w węzłach rozłogi. Liście pięciornika są przerywane, spodem srebrzystobiałe. Kwiaty żółte, duże, o średnicy ok. 2 cm, występują pojedynczo na rozłogach. Płatki korony 2 razy dłuższe od działek kielicha. Pięciornik kwitnie od maja do września.
Główne związki
Ziele pięciornika zawiera od 3,5-10% garbników katechinowych, flawonoidy i kwasy organiczne (m.in. kwas askorbinowy).
Działanie
Ziele pięciornika gęsiego ma właściwości przeciwbiegunkowe i ściągające, działa rozkurczowo w stanie skurczu jelita grubego lub macicy. Stosowane jest w zaburzeniach trawiennych, z reguły jako składnik recepturowy mieszanek ziołowych.
KŁĄCZE PIĘCIORNIKA KURZE ZIELE (Rhizoma Tormentillae)
Surowiec pochodzi od gatunku pięciornik kurze ziele (Potentilla erecta ).
Występuje pospolicie na pastwiskach i łąkach, w zaroślach, w świetlistych lasach mieszanych. Lubi gleby zasobne. Pięciornik kurze zile jest rośliną wieloletnią, o wysokości do 30 cm, o grubym, poziomym, walcowatym i bulwiastym kłączu. Pędy pięciornika są proste, w górze rozgałęzione, cienkie, krótko owłosione. Kwiaty pojedyncze, w kątach liści lub na szczytach pędów na długich cienkich szypułkach. Kielich i kieliszek 4-działkowe, korona złocistożółta o 4 płatkach, mających u nasady czerwoną plamkę. Kwitnie od maja do czerwca. Owocami są liczne orzeszki.
Główne związki
Kłącze pięciornika zawiera od 12 do 23% garbników głównie katechinowych, trójterpen - tormentol, kwasy organiczne (min. kwas elagowy) oraz żywice.
Działanie
Kłącze pięciornika wywiera działanie ściągające, przeciwbiegunkowe i przeciwkrwotoczne, stosowane jest w dezynterii i biegunkach, zewnętrznie używane do płukania jamy ustnej i do kąpieli.
OWOCE JARZĘBINY (Fructus Sorbi)
Surowiec pochodzi od gatunku jarząb pospolity, zwany też jarzębiną (Sorbus aucuparia L.).
Jarzębina występuje pospolicie w lasach, zaroślach i na zrębach. Jest to drzewo lub krzew o wysokości do 15 m, o gładkiej, szarej i połyskującej korowinie. Liście ma nieparzystopierzaste, siedzące lub krótkoogonkowe, ostro piłkowane, z wierzchu matowe, ciemnozielone, pod spodem szaro- lub niebieskawozielone. Kwiaty białe, zebrane w szczytowe podbaldachy. Kwitnie w maju. Owoc jest kulisty, pomarańczowy, gorzkawy.
Główne związki
Owoce zawierają kwasy organiczne, karotenoidy (m.in. karoten), związki cukrowe (sorbozę), sorbitol, kwasy wielofenolowe i ok. 0,2% wit. C.
Działanie
Owoce jarzębiny działają słabo ściągająco i przeciwzapalnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego oraz lekko moczopędnie.
KORZEŃ SZCZAWIU LANCETOWATEGO (Radix Hydrolapathi)
Surowiec pochodzi od gatunku szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum ).
Rośnie w rowach, na brzegach stawów i rzek. Szczaw lancetowaty jest rośliną wieloletnią o wysokości do 2 m, wzniesionej łodydze, kanciastej i bruzdowanej, o liściach lancetowatych z obu końców stopniowo zwężonych. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Główne związki
Korzeń szczawiu lancetowatego zawiera ok. 14% mieszaniny garbników pirogalolowych i pirokatechinowych, antrazwiązki, żywice i sole mineralne (m.in. szczawian wapnia).
Działanie
Surowiec ściągając błonę śluzową jelita grubego zmniejsza nasilenie biegunki lub zatrzymuje ją. Zmniejsza stan zapalny i drobne krwawienia w jelitach oraz unieczynnia toksyny bakteryjne i inne szkodliwe produkty przemiany materii.
LIŚĆ PRAWOŚLAZU (Folium Althaeae)
Surowiec pochodzi od gatunku prawoślaz lekarski (Althaea officinalis ).
Występuje dość rzadko na niżu, na suchych ugorach i przydrożach. Jest uprawiany jako roślina lecznicza. Jest to roślina wieloletnia o wysokości do 120 cm, o krótkim grubym korzeniu, wzniesionej szaro owłosionej łodydze, liście prawoślazu są 3—5 klapowe, szarozielone z obu stron niewyraźnie włosione, zaostrzone. Kwiaty bladoróżowe o kieliszku 6-9 wrębnym, kielichu o 5 działkach, koronie 5-płatkowej 2 razy dłuższej od kielicha. Prawoślaz kwitnie w lipcu i sierpniu.
Główne związki
Liście prawoślazu zawierają ok. 10ł/o śluzu, flawonoidy, sole mineralne, pektyny.
Działanie
Prawoślaz należy do surowców zawierających śluz. Związki śluzowe łatwo pęcznieją w wodzie, tworząc roztwory koloidalne o znacznej lepkości. Pokrywają one cienką warstwą gardło, przełyk i żołądek i chronią błony śluzowe.
LIŚĆ I OWOC MALINY WŁAŚCIWEJ (Folium Rubii idaei i Fructus Rubii idaei)
Surowiec pochodzi od gatunku malina właściwa (Rubus idaeus L.).
Występuje pospolicie w widnych lasach i zaroślach oraz na zrębach. Malina jest krzewem o wysokości ok. 2 m o wyprostowanych obłych pędach, ze szczeciniastymi cienkimi kolcami. Liście maliny są nieparzysto-pierzaste, 3-5-7 listkowe. Kwiaty zebrane po kilka na szczycie pędów, białe, drobne. Kwitnie w maju i czerwcu. „Owoc" zbiorowy jest złożony z mięsistych pestkowców, wewnątrz pusty. Dojrzewa w lipcu i sierpniu.
Główne związki
„Owoce" maliny zawierają ok. 2% mieszaniny kwasów organicznych (kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas askorbinowy), antocyjany, związki śluzowe i pektyny. W liściach maliny występują garbniki, kwasy organiczne, związki żywicowe, sole mineralne oraz witamina C.
Działanie
Napar z suszonych owoców lub syrop ze świeżych owoców są od dawna znanym, skutecznym środkiem napotnym. Liście maliny działają słabo rozkurczająco na mięśnie gładkie, stosowane są także jako środek pobudzający przemianę materii, ściągający oraz smakowy. Używane są jako herbatka wraz z liściem porzeczki czarnej.
LIŚĆ PORZECZKI CZARNEJ (Folium Ribis nigri)
Surowiec pochodzi od gatunku porzeczka czarna (Ribes nigrum ).
Gatunek ten występuje w wilgotnych zaroślach, cienistych lasach liściastych, jest też powszechnie uprawiany. Jest to krzew o wysokości do 1,3 m o charakterystycznej woni, którego młode gałązki są owłosione, a pędy brunatne. Liście są duże 3-5 klapowe, spodem pokryte żółtymi gruczołami. Kwiaty obupłciowe zebrane w wielokwiatowe grona. Płatki korony czerwonożółte. Działki kielicha odgięte w dół. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Owocem jest czarna jagoda o intensywnym zapachu.
Główne związki
Liście porzeczki zawierają olejek eteryczny, garbniki, flawonoidy (rutynę, kemferol i kwercetynę), sole mineralne (związki boru, magnezu i manganu) oraz witaminę C.
Działanie
Liście porzeczki działają lekko diuretycznie i zwiększają wydalanie produktów przemiany materii, stwierdzono ich przeciwzapalny wpływ na błony śluzowe żołądka i jelit.
OWOC BZU CZARNEGO (Fructus Sambuci)
Surowiec pochodzi od gatunku dziki bez czarny (Sambucus nigra L.).
Główne związki
Owoce bzu czarnego zawierają antocyjany (pochodne cyjanidyny), ok. 3% garbników, kwasy wielofenolowe, kwasy organiczne, witaminę C, witaminy z grupy B, ok. 20% związków cukrowych, pektyny oraz ślady olejku eterycznego.
Działanie
Owoce bzu
czarnego zalicza się do skutecznych środków usuwających z organizmu szkodliwe
produkty przemiany materii oraz toksyny. A więc jako środek „czyszczący
krew". Owoc bzu czarnego działa lekko moczopędnie, napotnie oraz słabo
przeczyszczająco. Wykazano też właściwości przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
Owoce bzu czarnego w Polsce tradycyjnie są stosowane w stanach zapalnych
żołądka i jelit.
Komentarze
Prześlij komentarz