Bodziszek, Anginka, Geranium

www.zywieniaczek.pl

Jako olejek eteryczny i roślina ozdobna Bodziszek został wprowadzona do kultury od XVIII wieku i stał się znany jako „Geranium”. Tradycyjnie, pelargonie były sadzone wokół domu, aby odpędzić złe duchy. Używano ich do leczenia ran i oparzeń. Geranium było bardzo czczone przez ludzi pracy, zwłaszcza rzemieślników, ze względu na jego zdolność do oczyszczania trującego powietrza warsztatów blacharskich i szewskich poprzez zasysanie smrodu i wilgoci. Współczesne badania potwierdziły, że Bodziszki pochłaniają związki toksyczne, a także są w stanie niszczyć wirusy i bakterie. Uważa się również, że nie tylko dezynfekują i dezodorują powietrze, ale także harmonizują.

Legenda głosi, że pewien niemiecki szewc wracał do domu po pijanemu po kilku godzinach pracy. Szedł jednak powoli i ostrożnie, uważając na krok i zastanawiając się, czy żona go nie pobije. Nagle pod swoimi stopami zobaczył kwiat. Szewc podniósł roślinę i zaniósł ją do domu. Żona z zadowoleniem wdychała aromat kwiatu i uśmiechała się, zapominając, że powinna zbesztać męża. Włożyła kwiat do wody, a kiedy ten się ukorzenił – przesadziła go do doniczki z ziemią. Pozostał więc w domu i wkrótce sytuacja w rodzinie zaczęła się poprawiać, szewc przestał pić, a jego żona stała się milsza.

Opis botaniczny

Bodziszek cuchnący – Geranium robertianum – roślina dwuletnia dorastająca do 50 cm wys. Ma specyficzny, mocny, przyjemny zapach. Łodyga prosta, gałęzista, czerwonawa, w węzłach zgrubiała, owłosiona Liście pierzaste, kwiaty jasnopurpurowe z białymi paskami. Kwitnie od czerwca do września. W Polsce bardzo pospolity. Występuje w wilgotnych, cienistych lasach, w zaroślach, w ziołoroślach, na zboczach, przy rzekach, przy drogach, w sadach.

Bodziszek krwisty czyli czerwony – Geranium sanguineum – roślina wieloletnia dorastająca do 40 cm wys. Łodyga szeroko rozgałęziona, owłosiona; Kwiaty duże jasnopurpurowe lub fioletowe o szerokich płatkach. Kwitnie od maja do lipca. Występuje w suchych zaroślach, w lasach, na słonecznych zboczach, przy drogach. Jest pospolity w całym kraju.

Bodziszek łąkowy – Geranium pratense – roślina wieloletnia. Wysokość do 100 cm. Łodyga wyprostowana, owłosiona. Kwiaty niebieskie lub liliowe. Kwitnie od czerwca do września. Występuje w całej Polsce. Rośnie na łąkach, w lasach, na miedzach, po przydrożach, na zboczach i w ziołoroślach.

Bodziszek drobny – Geranium pusillum – roślina roczna dorastająca do 50 cm wys. Łodyga pokładająca się lub rozesłana, owłosiona. Kwiaty drobne, różowe lub jasnofioletowe. Kwitnie od maja do sierpnia. Roślina pospolita w całym kraju. Zasiedla pola, przydroża, drogi śródleśne, przychacia.

Wszystkie opisane bodziszki mają takie same właściwości lecznicze.

Surowiec

Surowcem jest cała roślina: kwiaty, łodyga, liście i masywne kłącze ukryte w ziemi. Ziele zbiera się w czasie kwitnienia, rozkłada się je pojedynczą warstwą lub zawiesza na sznurku. Suszy się je w przewiewnym miejscu, w normalnej temperaturze, potem mieli i przesypuje do szczelnych opakowań. Korzenie wykopuje się wiosną lub jesienią.

Składniki czynne

Ziele zawiera: kwasy fenolowe (galusowy, kawowy, elagowy, ferulowy, chinowy), gorycze (geraninę), glikozydy, flawonoidy (kwercetynę, kemferol), garbniki (10-28%), alkaloidy i aminy (kofeina; histamina, cholina), wit. C, sole mineralne, aktywne enzymy i barwniki.

Geranium – przeciwzapalnie

Bodziszek działa przeciwzapalnie, odkażająco, antybakteryjne, pierwotniakobójczo, fungistatycznie, przeciwbakteryjnie. Wymiata wolne rodniki i nadtlenki. Zioło hamuje stany zapalne przewodu pokarmowego i gardła, leczy infekcje drożdżakowe. Można stosować Geranium w przypadku bólu gardła, kataru i ucha. Dla gardła w stanie zapalnym najlepsze będzie płukanie naparem. Katar złagodzi inhalacja z olejku geraniowego, zaś na ból ucha zadziała sok geraniowy. Popularnie nazywa się Gernium – Anginkiem, zapewne z powodu łagodzenia przez roślinę przebiegu anginy.
Naturalne składniki, które tworzą olejek geraniowy mają działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwwirusowe, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe, dlatego też olejek zmniejsza stan zapalny w chorobach jamy nosowo-gardłowej i ucha środkowego.

Geranium radzi sobie z chorobami układu pokarmowego

Dr Różański wiele wymienia chorób układu pokarmowego, które ta roślinka złagodzi. Oczywiście ważne są właściwości przeciwzapalne, ale nie tylko. Bodziszek chroni miąższ wątroby przed stłuszczeniem, pobudza odnowę komórek wątrobowych oraz obniża poziom cholesterolu i glukozy we krwi. Działa żółciopędnie oraz wzmaga wydzielanie soków trawiennych, przez co pobudza trawienie, łagodzi wzdęcia i niestrawność, uczucie pełności i odbijanie, zwiększa apetyt oraz pobudza perystaltykę jelit. Łagodzi refluks oraz przebieg choroby wrzodowej. Bodziszek ma pozytywny wpływ na jelita. Stany zapalne odbytu, polipy przewodu pokarmowego, brodawczaki jelita, zespół jelita drażliwego – to choroby, z którymi Geranium radzi sobie całkiem nieźle.

Bodziszek wywiera działanie antyandrogenne

Ziółko zmniejsza oddziaływania męskich hormonów (głównie testosteronu) na organizm, co oznacza wykazywanie działania antyandrogennego. Skutecznie równoważy gospodarkę hormonalną i stymuluje gruczoły dokrewne. Łagodzi syndrom menopauzalny i przedmiesiączkowy, pomaga unormować cykl menstruacyjny, wspiera organizm podczas restrukturyzacji hormonalnej. Hamuje obrzęk gruczołu krokowego. Spotkałam się w źródłach z opinią, że jest jednak niewskazane przy endometriozie. W takiej sytuacji zalecam ostrożność.

Geranium – moczopędnie

Bodziszek wiąże szkodliwe i zbędne produkty przemiany materii i ułatwia ich usuwanie. Łagodzi choroby alergiczne i odtruwa. Działa moczopędnie i ochronnie na miąższ nerek.

Działanie przeciwwysiękowe Geranium

Zioło hamuje drobne krwawienia, działa przeciwwysiękowo i przeciwkrwotocznie poprzez uszczelnianie naczynek krwionośnych.

Uspokajająco

Kolejna właściwość geranium to jego działanie uspokajające. Tu działają głównie olejki eteryczne, ale także herbatka czyli napar. Roślinka jak najbardziej może stać w sypialni ale nie bezpośrednio przy łóżku, tak by jej zapach nie był drażniący, lecz łagodnie unosił się w powietrzu. Bodziszek jest naturalnym środkiem antydepresyjnym, pomaga przywrócić harmonię psycho-emocjonalną w stanach przepracowania i wyczerpania nerwowego, likwiduje uczucie lęku. Pomaga pozbyć się bezsenności, normalizuje system nerwowy. Doskonały do radzenia sobie z wahaniami nastroju, płaczliwością, zmniejsza napięcie nerwowe, likwiduje depresję. Aktywizuje potencjał umysłowy i fizyczny u osób starszych.

Aromaterapia

Geranium emituje substancje zwane fitoncydami. Dzięki nim Anginek oczyszcza i jonizuje powietrze. Uwalnianie fitoncydów jest nasilone podczas kwitnienia. Związki te działają bakteriobójczo i bakteriostatycznie, grzybobójczo i fungistatycznie, pierwotniakobójczo, hamują rozwój wirusów lub uszkadzającym ich strukturę. Kurz, zanieczyszczenia, roztocza, bakterie i wirusy zostają zneutralizowane. Zapach Geranium często łagodzi objawy alergii oraz bóle głowy.
Olejek z geranium stosowany w lampach aromatycznych odstrasza wszy, komary, mole i muchy.

Zewnętrznie

Geranium usuwa zmiany ropne z błon śluzowych i skóry. Zmniejsza wydzielanie łoju i potu przy zastosowaniu zewnętrznym. In vitro działa przeciwnowotworowo.
W kosmetyce Bodziszek stosowany jest do spowalniania procesów starzenia, wygładzania zmarszczek, poprawy elastyczności skóry. Przyspiesza gojenie i odbudowę skóry po oparzeniach i odmrożeniach. Łagodzi podrażnienia, pomaga likwidować grzybicze zmiany skórne i wysypki opryszczkowe. Zwęża pory i normalizuje pracę gruczołów łojowych. Wzmacnia włosy, zapobiega ich wypadaniu. Likwiduje trądzik, wypryski, łuszczenie się skóry.
Zioło może być stosowane jako środek antyseptyczny, ściągający i gojący rany w chorobach skóry i egzemie. Jako balsam kosmetyczny, Geranium jest preferowane w stanach zapalnych skóry oraz skaleczeniach, drobnych ranach i zadrapaniach.
Na miejsce chorobowo zmienione najlepiej zrobić opatrunek ze zmiażdżonych liści, które trzeba zabezpieczyć bandażem.

Choroby przy których zalecane jest stosowanie Bodziszka to: trudno gojące się rany, owrzodzenia, nadżerki, liszaje, oparzenia, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry, łojotok skóry i włosów, łupież tłusty, łuszczyca, opryszczka, trądziki, hemoroidy, stany zapalne jamy ustnej i gardła oraz pochwy i warg sromowych, ostre zapalenie oczu oraz nadmierna potliwość.

Przetwory – dr Różański

Napar: 1 łyżkę kwiatów, liści lub ziela bodziszka zalać 1 szklanką wrzącej wody; parzyć 20 minut pod przykryciem; przecedzić. Pić po 100-200 ml 2-4 razy dziennie, zależnie od rodzaju choroby i potrzeby. Przy kaszlu i nieżytach przewodu pokarmowego częściej, ale w małych dawkach, np. co 2 h po 50-100 ml. Można podawać nawet małym dzieciom. Napar nadaje się też do użytku zewnętrznego. Napary z kwiatów są efektywne w leczeniu stanów zapalnych oczu – doustnie i równocześnie w okładach.

Odwar: 1-2 łyżki rozdrobnionego surowca (kłącze/korzenie, ziele) zalać 1 szklanką wody; gotować 10 minut; odstawić na 30 minut, przecedzić. Pić 2-4 razy dziennie po 50-100 ml lub więcej w razie potrzeby, np. przy ostrym nieżycie przewodu pokarmowego 100 ml co 3 godziny. Ponadto do okładów na oczy, płukanek, irygacji pochwy, opłukiwania moszny i prącia przy stanach zapalnych i ranach, liszajach, wrzodzeniach, do lewatywy, opłukiwania odbytu, nasiadówek; opłukiwania warg sromowych.

Nalewka: pół szkl. korzeni lub ziela zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 1-2 łyżeczki w 50 ml wody lub stosować zewnętrznie.

Wyciąg wodno-alkoholowy: 1 część rozdrobnionego ziela lub kłącza zalać 2 częściami alkoholu 40-70%, odstawić na 7 dni, przefiltrować. Ten sam surowiec ponownie zalać, ale tym razem gorącą wodą (2 części), gotować 10 minut, odstawić na 40 minut, przecedzić. Połączyć oba uzyskane wyciągi, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dziennie po 1-2 łyżki. Przy biegunce co 3 godziny po 1 łyżce. Stosować też do przemywania (w stanie nierozcieńczonym), płukanek i okładów (1 łyżka wyciągu na 1/2 szklanki ciepłej wody).

Wywar: 2 łyżki świeżo rozdrobnionego surowca zalać 1 szklanką zimnej wody, doprowadzić do wrzenia i potem zagotowania pod przykryciem. Gdy zacznie się gotować od razu odstawić z ognia i trzymać pod przykryciem jeszcze 30 minut. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance wywaru. W przypadku choroby nowotworowej i zapalenia dróg oddechowych oraz przewodu pokarmowego 1/2 szklanki wywaru 4 razy dziennie.
Wywar stosować też do płukania narządów płciowych, jamy ustnej i gardła, do obmywania, okładów np. oczu (okłady 30 minutowe). Pomocny wleczeniu nadmiernego łzawienia i zmian ropnych oczu. Przyspiesza gojenie sączących ran, także przy wypryskach, rozszerzonych porach, pękających naczynkach włosowatych, łojotoku, świecącej cerze zwiotczałej. Wyrównuje koloryt skóry, hamuje rozwój bakterii i grzybów.

Olejek eteryczny z Geranium

Z liści Anginki w procesie destylacji z parą wodną otrzymuje się olejek eteryczny . Olejek ma oleisty, ciepły, kwiatowy aromat, przypominający nieco zapach róży. Jego zapach można równoważyć aromatem eukaliptusa, drzewa herbacianego, cytryny lub mięty. Olejek jest lekki i płynny, bezbarwny, zielonkawy lub brązowy. Do wyprodukowania 1 kg olejku eterycznego potrzeba 300-500 kg liści. Jest stosowany w produkcji cukierniczej do wyrobu perfum, kosmetyków i mydeł. Olejek geraniowy jest bardzo popularny na Wschodzie.

Przeciwwskazania do stosowania Bodziszka

Nie należy przekraczać zalecanych dawek Geranium. Nie jest on wskazany dla kobiet w ciąży. Nie wolno podawać niemowlętom poniżej 12 miesięcy. Geranium pobudza wydzielanie estrogenów, dlatego nie należy go stosować w tym samym czasie, co środki antykoncepcyjne.Nie jest zalecany przy endometriozie.

bio-czytelnia

Szukaj na tym blogu