Lud nazywał jasnotę głuchą pokrzywą, jest do niej podobna, ale nie parzy.
Nazwą botaniczną można tłumaczyć jako fioletowy potwór. Wzięła się prawdopodobnie od zdolności rośliny do błyskawicznego rozrastania się po grządkach. Do dziś jasnota jest uciążliwym chwastem.
Jasnota purpurowa
Jest pospolitym chwastem z rodziny jasnowatych. Kwitnie większość roku, w południowych krajach nawet w cieplejsze zimy. Lubi rumowiska i tereny ruderalne. Można ją spotkać na trawnikach, wzdłuż dróg, łąk, ogrodów. Często mylona jest z jasnotą różową, ale ta ostatnia ma liście bezłodygowe.
Jasnota purpurowa jest niewielką rośliną. W zależności od podłoża osiąga wysokość od 5 do 30 cm. Ma czworokątną, rozgałęzioną u podstawy łodygę, pokrytą na krawędziach krótkimi włoskami. Cała łodyga pokryta jest listkami o sercowatym kształcie. Górne liście zabarwione są na purpurowo, łodyżki mogą być podbarwione na czerwono.
Od marca pokrywają się różowopurporowymi słodkimi kwiatami, lubianymi przez pszczoły i trzmiele. Maleńkie, rurkowe dwuwargowe kwiatuszki mają dolną wargę ciemniejszą, górną pokrytą włoskami.
Surowcem leczniczym i kulinarnym są części naziemne, liście i kwiaty.
Jasnota purpurowa właściwości lecznicze
Roślina jest bogata w żelazo, witaminy, przeciwutleniacze, sole mineralne i składniki służące odżywieniu organizmu po zimie.
Jasnota purpurowa działa korzystnie na cały układ trawienny. Hamuje stany zapalne, wzmacnia śledzionę i wątrobę. Wzmacnia wydzielanie kwasu żołądkowego, żółci i soków trzustkowych.
- ma działanie przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe
- moczopędne, oczyszczające
- przeciwbólowe,
- ściągające, łagodzące
- napotne
- przeciwkrwotoczne, przeciwskurczowe
- tonizujące układ krążenia nerwowy, rozluźniające, uspokajające
- harmonizujące skład flory bakteryjnej jelit
- hamujące migreny o podłożu nerwowym
Jasnotę purpurową stosowano problemach układu pokarmowego, słabym krążeniu krwi, nadciśnieniu, krwawieniach z nosa, obfitych miesiączkach, krwawieniach miesiączkowych, upławach, hemoroidach.
W siedemnastowiecznym zielniku Culpeper’s Complete Herbal czytamy:
Jasnoty są bardziej suche i gorące niż pokrzywy. Z większym powodzeniem używa je się do zatrzymania twardości śledziony niż onych. Robi się wywar zioła na winie. Następnie gorącym okłada okolicę śledziony.
Jasnota purpurowa rozśmiesza głowę, odstrasza melancholię, ożywia ducha. Zioło jest dobre na siniaki. A po dodaniu soli, octu i tłuszczu wieprzowego położonego na twardym guzie, obrzęku, lub hemoroidach pomaga je rozpuścić lub zmniejszyć.
Zastosowane w podobny sposób, bardzo łagodzi, dnę, rwę kulszową, bóle stawów i ścięgien. Bardzo skutecznie leczy rany i stare wrzody. Wydobywa drzazgi i podobne rzeczy, które dostały się do ciała.
Zastosowania lecznicze
Jasnotę purpurową można stosować zewnętrznie i wewnętrznie.
- Z liści robi się okłady na rany, otarcia, powstrzymanie krwawienia. Wystarczy zmiażdżyć i przyłożyć na skórę.
- Herbatki z dodatkiem miodu pije się przy infekcjach, dreszczach.
- Napary na wzmocnienie odporności, wyciszenie i bezsenność
- Z rośliny robi się toniki oczyszczające krew, wzmacniające i nalewki przeciwbólowe
- Wiosną młodą jasnotę warto wykorzystać jako odżywczy dodatek do potraw
Napar z jasnoty purpurowej
Świeże zioło ścina się wierzchołki kwiatów i liści. Pół garści świeżego ziela lub 2 łyżki suszu parzy się 10 minut w szklance wrzątku. Obniża zbyt wysokie ciśnienie krwi, tonizuje układ nerwowy, poprawia wydzielanie soków trawiennych, łagodzi skurcze trawienne i menstruacyjne.
W dolegliwościach kobiecych łączy się z krwawnikiem i rumiankiem. Przy infekcjach z gorączką, dreszczami dosładza miodem.
Nalewka z jasnoty purpurowej
Świeże ziele zalewa się gorącym 40% alkoholem w stosunku 1:5. Odstawia na 5-6 tygodni do maceracji i filtruje.
Nalewka działa przeciwbólowo, poprawia apetyt, trawienie i samopoczucie psychiczne. Stosuje się 2-3 razy dziennie 5-15 ml rozcieńczone w wodzie. Pomaga w melancholii, apatii, przygnębieniu. Redukuje bóle głowy, nerwobóle, migreny wywołane napięciem psychicznym.
Maść z jasnoty
- Garść jasnoty purpurowej skrapiamy alkoholem.
- Odstawiamy na pół godziny.
- Ucieramy z taką samą ilością niesolonego masła lub smalcu.
- Odstawiamy na dobę.
- Stapiamy masę w rondelku na małym ogniu.
- Odciskamy przez płótno.
- Gotową maść przekładamy do słoiczka i przechowujemy w lodówce.
Pomaga w stanach zapalnych skóry, egzemie, alergiach. Stosuje się na rany, zadrapania. Przy obrzękach, siniakach, guzach, hemoroidach dodaje się odrobinę soli i octu.
Jasnota purpurowa w kuchni
Drobno posiekane kwitnące szczyty można dodawać do wiosennych sałatek, kanapek, jajecznicy, zup, sosów. twarożków. Puszysta konsystencja głuchej pokrzywy szczególnie nadaje się do naleśników, omletów.
Świeża jasnota purpurowa ma ziołowy, dla niektórych nieprzyjemny, trochę ziemisty smak. Znika on po obróbce kulinarnej. W efekcie jest łagodny z gorzkawą nutką.
Omlet z jasnotą purpurową
- 4 jajka
- 3/4 szklanki świeżej jasnoty purpurowej
- ziemniak
- połówka cebuli
Ziemniaka zetrzeć na tarce, cebulę drobno pokroić. Podusić na tłuszczu 5-8 minut. Dorzucić drobno posiekane ziele jasnoty, dodać sól, pieprz do smaku. Podsmażać 3 minuty. Zalać rozbełtanymi jajkami. Po zarumienieniu spodu, odwrócić i dosmażyć.
Uwagi:
Duża ilość jasnoty purpurowej działa przeczyszczająco. Ziela powinny unikać kobiety w ciąży i karmiące.
Źródło:
https://sekrety-zdrowia.org/jasnota-purpurowa-bol-glowy/?fbclid=IwAR07n0PApKyGqJGFY0f6j4NMPeuIup_--cLLdW0UU2yIKsrk5eqXbQBGn2k
Komentarze
Prześlij komentarz