Funkcje znaków i symboli graficznych umieszczanych na opakowaniach

 

Opakowania w całym cyklu życia we wszystkich ogniwach łańcucha opakowaniowego, bez względu na rodzaj zawartości, pełnią istotną rolę informacyjną, dostarczając wielu istotnych, a czasami niezbędnych danych. 

Jednym ze sposobów przekazywania informacji są różnego rodzaju znaki w formie piktogramów i symboli graficznych. Znaki na opakowaniach mogą dotyczyć zawartości (towaru), samego opakowania, a także wymagań logistycznych i warunków transportu oraz manipulacji. Ich stosowanie wprowadzone jest na zasadach dobrowolnych lub obligacji prawnej (np. własna deklaracja przedsiębiorcy, obowiązkowa informacja dla konsumentów, certyfikacja prowadzona przez uprawnione jednostki, itd.).

Zakres informacji przekazywanych w formie znaków jest bardzo szeroki i dotyczy wielu zagadnień, a znaki można podzielić na:

  • związane z zawartością oraz jej użytkowaniem,
  • dotyczące opakowania, w tym znaki związane z ochroną środowiska,
  • związane z transportem towarów: etykiety logistyczne, znaki manipulacyjne i dotyczące warunków transportu.

Ogólny zakres informacji przekazywanych w formie znaków naniesionych na opakowaniach i ich podział pokazano na rysunku poniżej


 W odróżnieniu od konwencjonalnej formy opisowej, informacja przekazywana w postaci znaków stanowi ciekawszy sposób informowania konsumentów o towarze, a także szybciej ostrzega o ewentualnym zagrożeniu w przypadku użytkowania substancji i mieszanin niebezpiecznych, a także transportu towarów niebezpiecznych, a w międzynarodowym obrocie towarowym nie stwarza bariery językowej.

 Znaki związane z wymaganiami ochrony środowiska

Znaki związane z wymaganiami ochrony środowiska są stosowane w kraju i za granicą na zasadach dobrowolnych. Można je podzielić na następujące grupy:

  • znaki identyfikujące materiał opakowania;
  • znaki potwierdzające spełnienie określonych wymagań lub kryteriów środowiskowych, np. znaki przydatności do recyklingu materiałowego, znaki przydatności do recyklingu organicznego - kompostowania, znaki dla opakowań wielokrotnego użytku, znaki potwierdzające zawartość surowców odnawialnych;
  • znaki określające zawartość w opakowaniu surowca z recyklingu;
  • znaki przynależności do obowiązującego systemu organizacyjno-prawnego związanego z gospodarką odpadami opakowaniowymi;
  • znaki wskazujące na właściwe postępowanie z opakowaniem po jego wykorzystaniu;
  • inne, w tym stosowane przez przedsiębiorców.

 Znaki identyfikujące materiał opakowania

Pierwsze znaki identyfikujące materiał opakowania wprowadziło w roku 1988 Amerykańskie Stowarzyszenie Przemysłu Tworzyw Sztucznych - SPI (American Society of Plastics Industry). Ten dobrowolny system identyfikacji dotyczył jedynie sztywnych opakowań z tworzyw sztucznych o pojemności powyżej 200 cm3 i masie powyżej 50 g. Miał na celu określenie rodzaju polimeru, z którego wykonano opakowanie oraz generalnie promocję tworzyw sztucznych jako materiałów opakowaniowych przydatnych do recyklingu.

Amerykański system identyfikacji przyjął się powszechnie również w Europie. Obejmuje on siedem znaków. Sześć znaków składa się z cyfry kodowej, przewidzianej dla określonego polimeru, wpisanej w trójkąt utworzony ze strzałek oraz symbolu literowego tego polimeru umieszczonego pod trójkątem. Siódmy znak z cyfrą siedem, wpisaną w trójkąt utworzony ze strzałek, dotyczy innych polimerów oraz opakowań wykonanych z różnych polimerów.

Znaków identyfikujących materiał opakowania nie można utożsamiać z przydatnością do ponownego przetwórstwa (recyklingu). 



 Znaki potwierdzające spełnienie określonych wymagań lub kryteriów związanych z ochroną środowiska

Znaki przydatności do recyklingu materiałowego

Znak wskazujący przydatność do ponownego przetwórstwa dla różnych wyrobów jest znany pod nazwą „Mobius loop" (rysunek poniżej). 

W Polsce od roku 1995 COBRO-Instytut Badawczy Opakowań prowadzi promocję opakowań przydatnych do ponownego przetwórstwa przez dobrowolny system ich certyfikacji.

 


 Znaki przydatności do recyklingu organicznego - kompostowania

Dla opakowań biodegradowalnych stosowane są znaki informujące, że opakowanie spełnia wymagania przydatności do kompostowania w warunkach przemysłowych (recykling organiczny), potwierdzone certyfikatem wydanym przez uprawnioną jednostkę certyfikującą.

 

Znaki dla opakowań wielokrotnego użytku

W krajowym rozporządzeniu w sprawie określania wzorów oznakowania opakowań zamieszczony został znak dla opakowań wielokrotnego użytku 

Znaki określające zawartość w opakowaniu surowców z recyklingu

Znaki wskazujące na właściwe postępowanie z opakowaniem po jego zużyciu


 
Znak który stosują producenci polietylenowych toreb handlowych, jest przykładem działań reklamowych, gdyż zawarte w nim stwierdzenia są nieprecyzyjne.

Źródło:

Żakowska, H. (2017). Opakowania a środowisko, wymagania, standardy, projektowanie, znakowanie. PWN

Komentarze