Czekolada i zdrowie

Czekolada stanowi jeden z najbardziej popularnych wyrobów cukierniczych. Jest produkowana z ziaren kakaowca (miazgi kakaowej), tłuszczu kakaowego, cukru i ewentualnych dodatków.


Jej wartość energetyczna wynosi około 530-580 kcal/100 g produktu.

Kakaowiec zwyczajny (Theobroma cacao) występuje w trzech odmianach:

  •  Criollo, uprawiana w Ameryce Południowej i na Karaibach, uchodzi za najdoskonalszą i gwarantującą najgłębsze doznania smakowe. Jest jednocześnie odmianą najdroższą.
  • Forastero jest najmniej wymagająca w uprawie i wyrafinowana. To ona decyduje o popularności czekolady.
  • Trinitario stanowi krzyżówkę obu powyższych odmian, a jej hodowla ogranicza się do Trynidadu.

Czołówkę producentów ziaren kakaowca stanowią Wybrzeże Kości Słoniowej, Indonezja, Ghana, Nigeria i Kamerun.

Wyróżnia się następujące rodzaje czekolad:

  • czekolada gorzka - zawiera co najmniej 70% miazgi kakaowej, uznawana jest za najbardziej wartościową z uwagi na wysoką zawartość kakao, a niską cukru;
  • czekolada deserowa - 30-70% miazgi kakaowej;
  • czekolada mleczna - maksymalnie 50% miazgi kakaowej (przy zawartości cukru ok. 50%), jest najbardziej popularna;
  • czekolada biała - nie zawiera miazgi kakaowej; składa się z tłuszczu kakaowego (do 33%), cukru, mleka lub śmietany.

 Większość pozytywnych efektów wywieranych przez czekoladę na organizm jest związanych z wpływem flawonoidów, głównie epikatechiny i antocyjanidyny.

Najwyższe stężenie flawonoidów występuje 2 do 3 godzin po spożyciu czekolady i utrzymuje się w organizmie nawet do 8 godzin.

Czekolada jest produktem polecanym jako cenne źródło antyoksydantów, tryptofanu, biogennej fenyloetyloaminy, kofeiny, teobrominy, witamin, składników mineralnych - magnezu, manganu, żelaza, fosforu, cynku, selenu, potasu.

Oddziaływanie składników czekolady na organizm

Powstająca z tryptofanu serotonina odpowiada m.in. za proces krzepnięcia (stymuluje agregację płytek krwi), regulację ośrodka głodu, procesy pamięci, sen i dobry nastrój. Jej niedobór prowadzi do rozwoju depresji.

Fenyloetyloamina swoją strukturą chemiczną przypomina amfetaminę. Związek ten w organizmie pełni funkcję neurotransmitera, któremu przypisuje się rolę w występowaniu stanów euforycznych. Teorię tę potwierdza jedno z badań, w których spożywanie 50 g ciemnej czekolady przez pacjentów z chorobami nowotworowymi wiązało się z pozytywnym wpływem na nastrój i redukcję objawów depresyjnych.

Spożywanie przez osoby dorosłe flawonoidów pochodzących z ziarna kakaowca wiąże się z redukcją ciśnienia tętniczego, obniżeniem całkowitego cholesterolu oraz frakcji LDL, podwyższeniem HDL. Pozytywne skutki były zauważalne już w przypadku jedzenia produktu w ilości 2 kostek/dzień.

Pomimo wysokiej wartości energetycznej, ciemna czekolada zyskuje popularność wśród osób dążących do uzyskania (utrzymania) prawidłowej masy ciała. Spożywanie gorzkiej czekolady stymuluje zmniejszenie ekspresji genów odpowiedzialnych za syntezę kwasów tłuszczowych, zwiększenie uczucia sytości, ograniczenie trawienia i wchłaniania substancji odżywczych.

 Bibliografia:
Krittanawong, C., Narasimhan, B., Wang, Z., Hahn, J., Virk, H. U. H., Farrell, A. M., Tang, W. W. (2020). Association between chocolate consumption and risk of coronary artery disease: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Preventive Cardiology, 2047487320936787.
Zugravu, C., Otelea, M. R. (2019). Dark chocolate: To eat or not to eat? A review. Journal of AOAC International, 102(5), 1388-1396.
Głodo, P., Matejko, B. (2019). Ciemna czekolada jako bogactwo flawonoidów–sprzymierzeńców w prewencji i leczeniu wielu schorzeń.
Skrajda, M., Dąbrowski, G. (2015). Czekolada jako źródło związków bioaktywnych oddziałujących na organizm. Chocolate as a source of bioactive compounds acting on the organism. Journal of Education, Health and Sport, 5(9), 429-442.

 

Komentarze